مطابق آخرین خبرهای منتشر شده، تقریبا ۱۳۵ هزار کیلومتر شبکه توزیع و کابل مسی برق در ایران موجود است که طبق نظر متخصصان حوزه توزیع برق، این کابل‌ها باید به کابل خود نگهدار تجهیز شوند. هزینه برآورد شده برای تبدیل کردن کابل‌های مسی به کابل خودنگهدار ۷۰ هزار میلیارد ریال است.
خبرگزاری مهر اخیرا گزارشی از تصمیمات وزارت نیرو و شبکه توزیع برق منتشر کرده است. طبق این گزارش، بیان شده که تغییر سیم‌های مسی به کابل‌های خود نگهدار یکی از برنامه‌های اساسی بخش توزیع برق محسوب می‌شود. چون مواردی مثل بالا رفتن قیمت جهانی مس یا افزایش به سرقت رفتن کابل‌های مسی شبکه در سراسر کشور، باعث شده تا این بخش هزینه‌های زیادی را صرف تهیه کابل مسی و کابل‌کشی کند. اما تغییر دادن کابل‌های مسی به کابل‌های خودنگهدار، پیامد‌های مثبتی مثل کاهش تلفات، جلوگیری از انشعابات غیرمجاز، بهینه‌سازی و نوسازی شبکه خواهد داشت.
استفاده از کابل خودنگهدار در شبکه های فشار ضعیف
هم اکنون در شبکه‌های فشار ضعیف بخش توزیع به جای کابل‌های مسی از کابل‌های خودنگهدار استفاده می‌شود. معمولا کابل‌های خودنگهدار کمتر در سرقت می‌شوند زیرا هادی کابل‌های خودنگهدار از جنس آلومینیوم است و آلومینیوم قیمت کمتری نسبت به مس دارد. به عبارت دیگر سارقان سیم‌های مسی بدون عایق را به راحتی می توانند به شمش تبدیل کنند و سپس با شمش‌ها یک وسیله دیگر بسازند. به همین دلیل کابل‌های مسی بیشتر مورد توجه سارقان قرار می‌گیرند.
از آغاز اجرایی کردن طرح جایگزینی سیم مسی به کابل خود نگهدار تا امروز، بیش از ۶۰ درصد شبکه فشار ضعیف به کابل خودنگهدار مجهز شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده از وضعیت پروژه جایگزین کردن کابل‌های استان‌های کشور باید گفت که در استان‌هایی مثل لرستان، مشهد، خراسان شمالی، تهران بزرگ، شیراز و فارس ۱۰۰ درصد کابل‌های مسی به کابل خودنگهدار تبدیل شده است. پروژه جایگزینی در استان کردستان نیز تا به امروز ۹۸ درصد پیشرفت داشته که تا آخر سال به ۱۰۰ درصد می‌رسد. در استان‌های البرز، اهواز و استان تهران پیشرفت پروژه جایگزینی کابل‌ها برابر با ۹۵ در صد است.
- بیشتر بخوانید: چند شهر در ایران به فیبر نوری مجهز شده‌اند؟
از طرف دیگر نزدیک به ۱۳۵ هزار کیلومتر شبکه مسی در کشور وجود دارد که هنوز به کابل خودنگهدار تبدیل نشده‌اند. هزینه جایگزین کردن این کابل‌های مسی به کابل‌های خودنگهدار حدود ۷۰ هزار میلیارد برآورد شده است. بر اساس منابع در اختیار، بخش‌های مربوطه مسئله تبدیل و اصلاح شبکه در اولویت قرار داده‌اند.
بر اساس نظر کارشناسان توزیع برق، ایجاد کردن شبکه برق زمینی از لحاظ فنی بسیار مطلوب است. اما به دلیل هزینه‌های بالا و موانعی که وجود دارد عملیات ایجاد شبکه برق زمینی به صورت محدود اجرا می‌گردد.
مزیت‌های اصلاح شبکه توزیع برق در ایران
با این تفاسیر بخش زیادی از شبکه فشار ضعیف تهران بزرگ، به صورت شبکه زیر زمینی بوده و بخش توزیع برق چالش کمتری را تجربه می‌کنند. چون شبکه‌های زیر زمینی فرسودگی کمتری دارند، طول عمر این شبکه‌ها به نسبت سایر شبکه‌ها بالاتر است و از همه مهم‌تر این که شبکه‌های زیر زمینی عملکرد بهتری هم دارند. پس در صورتی که برای شهرهای جدید و تازه تاسیس، تونل انرژی در نظر گرفته شود به راحتی می‌توان خطوط برق را به صورت زیر زمینی طراحی و اجرایی نمود.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، طرح اصلاح کردن شبکه توزیع برق و جایگزینی کابل‌ها مزیت‌های متعددی دارد که عبارتند از:
- حفظ محیط زیست
- کاهش انشعاب‌های غیر مجاز یا همان برق دزدی
- کم شدن تلفات فنی
- کم شدن خاموشی‌ها و خسارت‌های ناشی از سرقت کابل‌های برق
- کمک به ایجاد شغل و اشتغال زایی
- بالا رفتن سطح ایمنی شبکه برق در حوادث طبیعی یا برخورد کردن اجسام
طبق این گزارش اجرای طرح تغییر سیم مسی به کابل خود نگهدار اولین بار در سال ۱۳۸۹ شروع شد و هم اکنون بیش از ۶۰ درصد از شبکه فشار ضعیف به کابل خود نگهدار تبدیل شده است.
