نحوه راه اندازی سرور خانگی چگونه است؟ ممکن است این سوال، ذهن شما را به خود مشغول کرده باشد! برای متصل کردن اعضای خانواده به اینترنت، باید یک شبکه خانگی را راه‌اندازی کنید. اما مزایای شبکه خانگی، فراتر از دسترسی به اینترنت است. می‌توان از شبکه خانگی برای اشتراک‌گذاری فایل‌ها، ایجاد مرکز سرگرمی خانگی و… استفاده کرد. امروزه در هر خانه‌ای، چندین و چند دستگاه وجود دارد که اتصال آن‌ها به شبکه و اینترنت باید به صورت اصولی انجام شود. در این مطلب می‌خواهیم مراحل راه‌اندازی شبکه خانگی را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
معرفی شبکه خانگی؛ فواید و کاربردهای آن
قبل از این که به نحوه راه اندازی شبکه خانگی اشاره کنیم، خوب است که با تعریف شبکه خانگی و دلایل و فواید راه‌اندازی شبکه در خانه آشنا شویم. اگر با مفهوم شبکه آشنا نیستید، بهتر است ابتدا سری به لینک زیر بزنید.
سرور خانگی چیست؟
اگر مجموعه‌ای از دستگاه‌های موجود در خانه را به صورت بی‌سیم یا باسیم به هم متصل کنیم، یک شبکه خانگی را تشکیل داده‌ایم. شبکه خانگی از اجزایی مثل روتر، کابل شبکه، کامپیوترها، کنسول‌های بازی (مثل ایکس باکس و پلی استیشن)، گوشی‌های هوشمند، پرینتر و در واقع هر دستگاهی که قابلیت اتصال به شبکه را داشته باشد، تشکیل شده است. راه‌اندازی شبکه خانگی به سادگی انجام می‌شود و می‌تواند مزایای زیادی برای ما داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای شبکه خانگی اشاره می‌کنیم. برای آشنایی با معایب سرور خانگی، مقاله سرور خانگی چیست؟ بررسی معایب و مزایا و انواع آن را بخوانید.
کاربردهای شبکه خانگی
آموزش راه اندازی شبکه خانگی را با کاربردهای این شبکه‌ها دنبال می‌کنیم. مهم‌ترین دلیل راه‌اندازی شبکه خانگی، فراهم کردن امکان اتصال به اینترنت است. امروزه در هر خانه‌ای، انواع دستگاه‌ها با قابلیت اتصال به اینترنت وجود دارد. گسترش اینترنت اشیا باعث شده تا دستگاه‌هایی مثل تلویزیون، لامپ و یخچال هم بتوانند به اینترنت متصل شوند.
پس برقراری امکان اتصال دستگاه‌های مختلف موجود در خانه به اینترنت، اولین و مهم‌ترین دلیل آشنایی با نحوه راه اندازی شبکه خانگی است. اما باید بگوییم که اتصال به اینترنت، تنها دلیل ایجاد شبکه خانگی نیست. با راه‌اندازی شبکه خانگی، امکان اتصال دستگاه‌های مختلف به هم و ردوبدل کردن اطلاعات بین آن‌ها را هم فراهم می‌کنیم.
مثلا فرض کنید در حالی که روی مبل اتاق نشیمن لم داده‌اید، می‌خواهید با تبلت خودتان یک فیلم تماشا کنید. اما فایل فیلم موردنظرتان روی هارد کامپیوتری که در اتاق خواب قرار داده‌اید، ذخیره شده است. بیشتر افراد در چنین زمانی، تبلت خود را با کابل به کامپیوتر متصل و فایل مورد نیازشان را منتقل می‌کنند. ولی باید بدانید که اگر هر دوی این دستگاه‌ها به شبکه خانگی متصل باشند، می‌توان به صورت بی‌سیم و به راحتی فایل‌ها را بین دستگاه‌های مختلف منتقل کرد.
یا مثلا اگر بخواهید یک فایل را به پرینتر خود ارسال کنید، نیازی به اتصال لپتاپ به پرینتر با استفاده از کابل ندارید؛ بلکه می‌توانید پرینتر را هم به شبکه خانگی اضافه کرده و فرآیند انتقال فایل به پرینتر و فرمان چاپ روی کاغذ را به صورت بی‌سیم انجام دهید. به صورت کلی، کاربردهای شبکه خانگی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- اتصال به اینترنت
- اشتراک‌گذاری فایل بین دستگاه‌های مختلف
- اشتراک‌گذاری پرینتر
- بازی و سرگرمی
- کنترل دستگا‌های هوشمند (مثل لامپ، قفل درها، دوربین‌های مداربسته و…)
- کنترل یکجای تمامی دستگاه‌های هوشمند موجود در خانه
البته ممکن است که شما به همه این کاربردها نیاز نداشته باشید و تنها بعضی از آن‌ها به کار شما بیاید.
لوازم مورد نیاز برای راه‌اندازی سرور خانگی
در ادامه مطلب نحوه راه اندازی شبکه خانگی، به اجزای لازم برای راه‌اندازی این شبکه‌ها اشاره می‌کنیم.
۱- مودم (Modem)
تفاوتی ندارد که اینترنت خانه شما از نوع ADSL باشد یا فیبر نوری؛ مودم اولین و مهم‌ترین مؤلفه برای ایجاد شبکه خانگی و اتصال اهالی خانه به اینترنت است. حتی اگر نخواهید از اینترنت استفاده کنید و صرفا قصد اتصال دستگاه‌های مختلف به هم را داشته باشید، باز هم به مودم احتیاج پیدا می‌کنید.
مودم دستگاهی است که نقش واسط بین شبکه خانگی و شرکت ارائه‌دهنده اینترنت شما را بازی می‌کند. مودم، سیگنال‌های اینترنت را از شرکت ارائه‌دهنده اینترنت دریافت کرده و آن‌ها به شکلی که در دستگاه‌های خانگی قابل شناسایی باشند، تبدیل می‌کند. برای اتصال به اینترنت‌های مختلف، از مودم مخصوص همان اینترنت استفاده می‌شود. از جمله این مودم‌ها می‌توان به خرید انواع مودم ADSL/VDSL، فیبر نوری و غیره اشاره کرد.
۲- روتر (Router)
یکی دیگر از اجزای شبکه، روتر است که باید با نقش آن در نحوه راه اندازی سرور خانگی آشنا باشید. این دستگاه، جریان اینترنت را بین دستگاه‌های متصل به شبکه خانگی توزیع می‌کند. این دستگاه، وظیفه تخصیص آدرس آی‌پی به هر دستگاه را بر عهده دارد. با استفاده از این آدرس، دستگاه‌ها قادر به شناسایی یکدیگر و تبادل اطلاعات با هم خواهند بود.
در واقع روتر، بسته‌های داده را از مودم دریافت کرده و آن‌ها را به دستگاه‌های متصل به شبکه خانگی، هدایت می‌کند. برعکس این عملیات هم اتفاق می‌افتد، یعنی روتر می‌تواند بسته‌های داده را از دستگاه‌های متصل به شبکه خانگی دریافت کرده و آن‌ها را به مودم ارسال کند.
دستگاه‌هایی که به عنوان مودم از ارائه‌دهنده اینترنت خود تحویل می‌گیرید، هم وظیفه اتصال به اینترنت و هم وظیفه توزیع ترافیک و مسیریابی در شبکه را بر عهده دارند. یعنی مودم و روتر در یک دستگاه تجمیع شده است.
۳- کابل شبکه
کابل شبکه برای اتصال مودم به خط تلفن یا فیبر نوری استفاده می‌شود. کابل‌های شبکه در انواع مختلفی تولید می‌شوند. از کابل‌های شبکه می‌توان برای اتصال انواع دستگاه‌ها و کامپیوترها به یکدیگر یا به مودم هم استفاده کرد. شما می‌توانید برای انتخاب کابل مورد نیاز خود، مطلب راهنمای خرید کابل شبکه را مطالعه کنید.
دستگاه‌های مجهز به کارت شبکه
هر دستگاهی که مجهز به کارت شبکه باشد، امکان اتصال به بقیه دستگاه‌ها و برقراری ارتباط با آن ها را خواهد داشت. وجود چنین مؤلفه‌ای در دستگاه‌های مختلف، برای اتصال بی‌سیم یا باسیم به سایر دستگاه‌ها لازم است.
لپتاپ‌ها، گوشی‌های هوشمند و… به صورت پیش‌فرض دارای چنین مؤلفه‌ای هستند. روی مادربرد کامپیوترهای شخصی هم چنین مؤلفه‌ای وجود دارد. حتی شما می‌توانید کارت شبکه‌های مختلف را به مادربرد کامپیوتر شخصی خود اضافه کنید.
سایر دستگاه‌های لازم برای گسترش سرور خانگی
تجهیزاتی که نام بردیم جزو تجهیزات ضروری و اصلی برای راه‌اندازی یک شبکه خانگی هستند و نقش مهمی در آشنایی با نحوه راه اندازی سرور خانگی دارند. با این حال ممکن است بخواهید شبکه خانگی خود را بنا بر نیازتان، گسترش دهید. در این صورت، ممکن است به دستگاه‌هایی مثل سوییچ شبکه نیاز پیدا کنید.
با استفاده از سوییچ شبکه، می‌توان انواع پرینتر، دوربین نظارتی، اسکنر، تجهیزات خانه هوشمند و… را به شبکه خانگی متصل کرد. سوییچ به کاربران شبکه خانگی، اجازه ردوبدل کردن اطلاعات به صورت هم‌زمان را می‌دهد. همچنین با استفاده از سوییچ می‌توانید تعداد زیادی از دستگاه‌ها را از طریق کابل شبکه، به روتر متصل کنید. علت این موضوع این است که روترها معمولا ۴ پورت LAN دارند، ولی سوییچ‌ها می‌توانند تا ۲۴ پورت LAN هم داشته باشند.
از طرفی می‌توان پس از راه‌اندازی سرور خانگی، یک ذخیره ساز تحت شبکه را هم به آن اضافه کرد. با استفاده از ذخیره ساز تحت شبکه می‌توانید یک مرکز سرگرمی خانگی را برای خودتان تهیه کنید؛ در این صورت امکان دسترسی تمامی اعضای خانه به آرشیو فیلم، سریال و موزیک‌های ذخیره‌شده روی ذخیره ساز تحت شبکه، فراهم می‌شود.
آشنایی با نحوه راه اندازی سرور خانگی در سه مرحله
حالا که با مؤلفه‌های اصلی راه‌اندازی شبکه آشنا شدیم، می‌رسیم به آموزش راه اندازی سرور خانگی. شما می‌توانید در سه مرحله، شبکه خانگی خود را راه‌اندازی کنید.
قدم اول: برنامه‌ریزی و شمارش تعداد کاربران و دستگاه‌ها
ابتدا باید دستگاه‌هایی که قرار است به شبکه خانگی متصل شوند را مشخص کنید. این دستگاه‌ها شامل انواع لپتاپ، کامپیوتر، گوشی هوشمند، کنسول بازی، پرینتر و… است. محل قرارگیری این دستگاه‌ها هم اهمیت دارد. مثلا اگر در یک خانه چند طبقه زندگی می‌کنید، باید محدوده برد مودم را در نظر بگیرید. ممکن است برای افزایش پوشش شبکه نیاز به استفاده از تجهیزاتی مثل دستگاه‌های گسترش محدوده ارسال سیگنال داشته باشید.
قدم دوم: انجام تنظیمات مودم و اتصال به اینترنت
در قدم دوم نحوه راه اندازی سرور خانگی، باید تنظیمات مودم را برای دریافت اینترنت از شرکتی که سرویس اینترنت خود را از آن خریده‌اید، انجام دهید. انجام این کار بسیار ساده است و تنها باید چند فیلد خاص را با اطلاعاتی که ارائه‌دهنده سرویس به شما می‌دهد، پر کنید. اتصال مودم به خطوط تلفن یا فیبر نوری را هم خود تکنسین‌های شرکت ارائه‌دهنده سرویس اینترنت، انجام می‌دهند.
مطالعه بیشتر: 12 کاری که بعد از خرید روتر جدید خود باید انجام دهید
برای اتصال مودم به اینترنت، باید از طریق یک مرورگر وارد تنظیمات مودم شوید. این کار با اتصال مودم به کامپیوتر با استفاده از کابل یا از طریق بی‌سیم، ممکن است. آی‌پی لازم برای ورود به تنظیمات مودم، روی کاتالوگ آن نوشته نوشته شده است. در صفحه تنظیمات مودم، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- مدیریت دستگاه‌های متصل به شبکه
- مشخص کردن رنج آی‌پی
- مشخص کردن تعداد کاربران متصل به شبکه
- انجام تنظیمات وای فای (مشخص کردن نام وای فای و ایجاد رمز عبور برای اتصال به وای فای)
پس از آن کافیست تا دستگاه‌های بی‌سیم را به مودم متصل کنید.
قدم سوم: پیکربندی مودم و انجام تنظیمات امنیتی
در این مرحله بسیار مهم است که نکات امنیتی ایجاد شبکه بی‌سیم را در نظر بگیرید. هرگز شبکه بی‌سیم را بدون رمز عبور مطمئن، ایجاد و رها نکنید. همچنین شما می‌توانید با اضافه کردن آدرس مک (MAC Address) دستگاه‌های مختلف به لیست سفید روتر، جلوی دسترسی دستگاه‌های غیرمجاز به شبکه خانگی خود را بگیرید.
استفاده از پروتکل امنیتی WPA2، نقش مهمی در تأمین امنیت شبکه بی‌سیم دارد. البته همه دستگاه‌ها، از پروتکل WPA2 پشتیبانی نمی‌کنند و گاهی مجبورید تا از پروتکل امنیتی WPA استفاده کنید. برای پیکربندی روتر، مهم است که با مفاهیمی مثل IP و DHCP آشنا باشید. روتر میکروتیک و سوئیچ میکروتیک، از جمله محصولات پرفروش بازار هستند.
آشنایی با کانفیگ روتر و سوئیچ میکروتیک، به شما در آشنایی با نحوه عملکرد روتر و سوییچ و تفاوت‌های آن‌ها کمک می‌کند. همچنین با مفاهیمی مثل IP و DHCP هم آشنا خواهید شد.
جمع بندی
در این مطلب با نحوه راه اندازی شبکه خانگی و مراحل کلی آن آشنا شدیم. شما می‌توانید برای خانه یا سازمان خود، تجهیزاتی مثل روتر، سوییچ، ذخیره ساز تحت شبکه و… را به صورت اینترنتی و امن از شایگان خریداری کنید. اگر به شبکه و فناوری علاقه‌مند هستید؛ آشنایی با نمونه‌ای از ساخت یک سرور شبکه خانگی قطعا برای شما جذاب است!
سوالات متداول
۱. نحوه راه اندازی سرور خانگی به چه صورت است؟
ابتدا باید تعداد دستگاه‌ها و کاربران موجود در خانه را مشخص کنیم. پس از آن باید با استفاده از تجهیزاتی مثل مودم و روتر، اینترنت را از شرکت ارائه‌دهنده اینترنت دریافت کرده و شبکه خانگی را ایجاد کنیم. در نهایت، باید دستگاه‌ها را با استفاده از کابل شبکه یا به صورت بی‌سیم، به شبکه متصل کنیم.
۲. به چه تجهیزاتی برای راه‌اندازی سرور خانگی نیاز داریم؟
تجهیزاتی مثل مودم شبکه، روتر شبکه و کابل شبکه برای راه‌اندازی سرور خانگی لازم هستند. دستگاه‌های موجود در خانه هم باید برای اتصال به شبکه، مجهز به مؤلفه‌ای به نام کارت شبکه باشند.
